جزئیات جدید از طرح امریکا برای پذیرش غنیسازی ایران و اختلافات1+5
شاید اولین باری که باراک اوباما خارج از حلقه‌های تصمیم‌گیری دولت امریکا، از بررسی ایده پذیرش غنیسازی در ایران خبر بود، نشست چهار ماه قبل او با هشت تن از خبرنگاران روزنامه‌های پرتیراژ امریکایی بود که رئیس‌جمهور ایالات متحده اعلام کرد که امریکا ممکن است قراردادی را بپذیرد که به ایران اجازه دهد مادامی که اقدامات اعتماد ساز در تایید منحرف نشدن برنامه هسته ای غیرنظامی اش به سمت ساخت بمب به عمل می‌آورد، به این برنامه ادامه دهد.
اما در حالی که در گفت‌وگوهای ژنو3، جزئیات طرح امریکا مورد بررسی قرار نگرفت اما برخی منابع خبر می‌دهند، این طرح را رابرت اینهورون مسئول مسائل گسترش سلاح در وزارت امور خارجه امریکا آماده کرده و قرار است در مذاکرات استانبول مطرح شود.
ناتالی نویگرد گزارش‌نویس لوموند چندی قبل در گزارشی، جزئیات بیشتری از این طرح جدید را افشا کرد.لوموند طرح جدید را اینگونه توصیف می کند: «واشنگتن پیشنهاد کرده که ایران از ???? کیلوگرمی را که تا حالا تولید کرده است، ???? کیلوگرم اورانیوم با درصد خلوص پایین (کمتر از ? درصد) را به روسیه بفرستد. این اورانیوم برای استفاده در مرکز هسته‌ای بوشهر (ساخته دست روسیه) تبدیل به سوخت هسته‌ای خواهد شد».
نویگرد می نویسد که لندن و پاریس از دو جهت با این موضوع مخالف هستند. نخست اینکه امریکا قبل از آنها با روسیه و چین مشورت کرده است و دوم اینکه این پیشنهاد مشروعیت غنی سازی با درصد پایین در ایران را می پذیرد. لوموند نوشته است: «دولت اوباما از تابستان در تلاش دیگری برای نزدیک شدن به ایران و «دراز کردن دست همکاری» به سوی این کشور، یک پیشنهاد جدید دیپلماتیک آماده می‌کند تا مشکل هسته‌ای را حل کند. این تصمیم بر اساس اطلاعات ما، با مخالفت شدید مقامات فرانسوی و انگلیسی مواجه شده است. بدین ترتیب مساله اتحاد میان قدرت‌های بزرگ در این پرونده میان کشورهای دو سوی اقیانوس آتلانتیک مطرح شده است. پاریس و لندن در این مساله مخالفت شدید خودشان را بروز داده اند: هم درباره روش امریکا که قبل از آن که با اروپایی‌ها حرفی بزند، در ابتدا با روسیه و چین از آن حرف زده است؛ و همین‌طور درباره محتوای روش پیشنهادی که امکان دارد به فعالیت‌های غنیسازی اورانیوم ایران مشروعیت ببخشد، در حالی‌که شورای امنیت سازمان ملل متحد از سال ???? خواستار معلق شدن این فعالیت‌هاست».
نویگرد درباره هدف این پیشنهاد و فرد اصلی طراحی کننده آن می نویسد: «هدف آن است که ایران را برای مدت زمان مشخصی، از رسیدن به امکان تولید مواد هسته‌ای برای استفاده در بمب، محروم کنند. شخصیت اصلی این پروژه جدید رابرت اینهورن، مسئول وزارت امور خارجه امریکا در مسائل گسترش سلاح است که در این چند ماه اخیر رفت و آمدهای بسیاری به چین و روسیه کرده است».
لوموند در ادامه تاکید کرده است که دیوید آلبرایت بازرس سابق تسلیحاتی سازمان ملل و رییس موسسه «علوم و امنیت بین المللی» یکی از مخالفان جدی این پیشنهاد است. نویگرد از قول آلبرایت می نویسد: «چنین پروژه‌ای «برای غنیسازی اورانیوم به ایران مشروعیت بین‌المللی‌ای را می‌دهد که مدتهاست به دنبالش بوده است.» با این روش، که به تهران امکان ادامه دادن به راه قبلی را می‌دهد، پی بردن به زیرپاگذاشتن قوانین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نطنز از راه بازرسی بسیار مشکل خواهد بود».
در ادامه این مقاله علت مخالفت فرانسه و انگلیس با این پیشنهاد چنین بیان شده است: «روز سه‌شنبه دو نوامبر در لندن در حاشیه نشست فرانسه و انگلیس، پیشنهاد امریکا یک بار دیگر میان مقامات دو کشور به بحث گذاشته شد. پس از این نشست، یک بیانیه مشترک بر لزوم پیداکردن راه حل «معتبر» برای مساله ایران و «با احترام به قطعنامه‌های سازمان ملل متحد» تاکید می‌کرد. آیا دولت اوباما خودش برنامه‌ای به تنهایی برای دیپلماسی با ایران در سر دارد که ممکن است اروپا را به حاشیه بکشاند؟ فرانسوی‌ها و انگلیسی‌ها در گفتگوها با مقامات امریکا تاکید کردند که جبهه مشترکشان باید به دقت حفظ شود. انها معتقدند که پیشنهادی جدید به ایران زودهنگام خواهد بود، مخصوصا در زمانی که تحریم‌های یک‌جانبه، که واشنگتن مدام در موازات مشغول افزایش شان است، کم کم دارد اثر خودش را می‌گذارد».
نویگرد در انتهای مقاله خود درباره انگیزه امریکا از این پیشنهاد نوشته است: «یک مقام امریکایی بلندمرتبه که با لوموند به تازگی سخن می‌گفت، مقاومت‌های اروپا را به این مساله مرتبط می‌دانست که «ما پیش از حرف زدن از این ایده با آنها، با روس ها حرف زدیم.» واشنگتن به نظر می‌رسد که هم‌چنان قصد دارد اروپایی‌ها را مجاب کند. اوایل ماه اوت، باراک اوباما در مقابل خبرنگاران درباره لزوم پیشنهاد «راهی» به ایران سخن گفته بود که به تهران اجازه بدهد قسمتی از برنامه هسته‌ایش را نگه دارد و همزمان این «اعتماد» را به جامعه بین‌الملل بدهد که به دنبال تولید سلاح هسته‌ای نیست».
مقاله لوموند جزئیات زیادی در مورد اصل پیشنهاد ارائه نمی کند اما روزنامه فایننشال تایمز در مقاله ای به قلم جیمز بلیتز نوشت که دیپلمات های انگلیسی عقیده دارند حتی اگر بنا باشد چنین مبادله ای انجام شود، فقط یک بار انجام خواهد شد. فایننشال تایمز نوشته بود: «دیپلمات های انگلیسی تاکید می کنند که اجازه می دهند سوخت فقط یک بار برای نیروگاه بوشهر بازفراوری شود. این دیپلمات ها طرحی را در نظر ندارند که ایران برای ارسال منظم سوخت به نیروگاه بوشهر به طور نامحدود در تاسیسات نطنز اورانیوم با غنای پایین تولید کند. این اقدام این مشکل را در پی دارد که موجب شود تاسیسات غنی سازی اورانیوم در نطنز به شکل دائم فعالیت کنند».
در عین حال، به نظر می رسد پیشنهاد جدید غرب با اشکالات بسیار جدی مواجه است. یک حدس قوی این است که غربی ها موضوع راکتور بوشهر را پیش کشیده اند تا بتوانند افزایش مقدار اورانیوم درخواستی از ایران را توجیه کنند اما نکته ای که وجود دارد این است که روسیه طبق یک قرارداد رسمی با ایران متعهد به تامین سوخت راکتور بوشهر است و طرح مکانیسم هایی مبادله در این مورد اساسا بی معناست
