محمد مهدی تهرانی
واکاوی مواضع سیاستمداران جهانی و بازخوانی روند دیپلماسی ایران اسلامی خواه نا خواه از یک واقعیت غیرقابل انکار حکایت می کند و آن اینکه در پی اتخاذ موضع فعال در حوزه بین الملل از سوی دولتمردان ایران، دشمنان دیرین انقلاب گام به گام در بسیاری موارد مثل دستیابی به انرژی هسته‌ای از مواضع خود عقب نشسته اند و در عین حال، ایران اسلامی همچنان در حال پیشروی برای دگرگونی نهایی در وضع موجود و طرح ریزی دنیایی جدید بر مبنای عدالت و کرامت انسانی است. این همان چیزی است که رئیس جمهور از آن سخن گفت: «صدای شکستن ستون های ستم جهانی شنیده می شود.»
اگر تا پیش از این مدام سخن از حمله به ایران اسلامی به میان می آمد، در فروردین ماه امسال شیمون پرز رئیس رژیم نامشروع صهیونیستی رسماً حمله به ایران را اقدامی احمقانه خواند و تصریح کرد:«هر گونه راه حل خشونت آمیز برای حل مسئله ایران احمقانه و مسلما شکست خورده خواهد بود.» درست با فاصله چند روز از موضع رسمی پرز، دکتر محمود احمدی نژاد یک گام فراتر نهاد و به عنوان اولین سخنران اجلاس دوربان2 وارد سوئیس شد تا در میان تشویق های مکرر و ممتد حاضرین، رژیم صهیونیستی را به چالش بکشد و از ناکارآمدی ساز و کارهای کنونی حاکم بر جهان سخن بگوید.
استقبال کشورهای دنیا از مواضع روشن احمدی نژاد پیام دقیقی داشت و آن این بود که امروز موضع استکبارستیزانه ایران اسلامی نه تنها برای جهانیان غریبه نیست، بلکه به نوعی بازگویی خواست جهانی برای تغییر وضع موجود است. در واقع دولت نهم با تغییر رویکرد از توجه به برخی دولت های خاص به ملت ها، مخاطبان واقعی را مورد توجه قرار داد و صدور انقلاب را به جای واردات سازوکارهای پوسیده و بایدها و نبایدهای ساخته و پرداخته نظم ناعادلانه جهانی برگزید. این به معنی همان ارجحیت عنصر الهام بخشی انقلاب اسلامی بود.
واکنش منفعلانه برخی کشورها و دولت ها به حضور فعال ایران در اجلاس ژنو به گونه ای بود که وزارت امور خارجه روسیه رسماً طی بیانیه ای از اقدام برخی برای امتناع از شرکت در کنفرانس ضد نژاد پرستی دوربان 2 در ژنو ابراز تأسف کرد. از سوی دیگر مثل حماسه کلمبیا برخی رسانه های مرتبط با پنتاگون و اسرائیل به اعتراف نشستند و به شکست خود اذعان کردند. فاکس نیوز شبکه خبری نزدیک به پنتاگون از سخنان دکترمحمود
اما در واکنش به موضع فعال دولت نهم در حوزه دیپلماسی که بهت خارج نشینان را نیز در پی داشت، برخی دیگر نیز در داخل کشور موضع انفعال را برگزیدند و به جای پذیرفتن این دستاورد غیر قابل انکار که آیت‌الله نوری همدانی آن را متأثر از شجاعت امام خمینی(ره) دانست، درصدد کوچک نمایی و تقبیح حضور احمدی نژاد برآمدند!
روزنامه اعتماد عنوان "اعتراض اصلاح طلبان به رفتار احمدی نژاد در ژنو" را برای انعکاس خبر اجلاس دوربان برگزید و 2 کاندیدای ریاست جمهوری نیز که این روزها با وعده ها و نقدهای پی در پی، درصدد جلب آرا هستند، هر یک به نوعی انتقاد به مواضع اصولی دولت را در دستور کار قرار دادند و حضور افتخارآمیز احمدی نژاد را به نوعی وهن به نظام تلقی کردند!
ترجیع بند تمامی انتقادات این بود که چون در اجلاس ژنو به رئیس جمهور بی احترامی شده است، احمدی نژاد باید احتمال این واکنش ها را می داد و به همین خاطر در این اجلاس حضور پیدا نمی کرد. مهدی کروبی با اشاره به همین مسئله گفت: «آقای احمدی نژاد مجبور نیست در هر جلسه ای شرکت کند تا ملت ایران مورد اهانت قرار گیرد.» میرحسین موسوی
اما مسلم است که نمی توان انتظار داشت دشمنان دیرینه کشور که خود را مالک دنیا و قیوم ملت ها می پندارند، از مواضع انقلابی و تهاجمی دولتمردان خشنود شوند. نمی توان انتظار داشت آنان در مقابل موضع فعال ایران سکوت کنند و یا برای مراعات شئون آزادی بیان، زیر سوال بردن مشروعیت رژیم صهیونیستی و ساز و کارهای جهانی را به نظاره بنشینند. با این حساب دو راه باقی می ماند؛ یا در هیچ اجلاسی نباید شرکت کنیم؛ فقط به این خاطر که ممکن است به ما توهین کنند و برای مواجهه با حملات مکرر و شفاف دولتمردان ایران برنامه ای تدارک ببینند یا اینکه از موضع خود مثل گذشته اصلاحات عقب بنشینیم؛ تا بتوانیم با فراق خاطر در اجلاس های متنوع بین المللی حضور پیدا کنیم و تنها از حقوق بشر و حقوق شهروندی سخن بگوییم.
طبیعتاً قرار نیست دولتمردان کنونی مثل زمان اصلاحات از موضع خود عقب بنشینند. اتفاقا یک امتیاز برجسته دولت همین است که حاضر به عقب نشینی و انفعال نیست؛ بلکه در موضع فعال قرار دارد. و این همان چیزی است که رهبر انقلاب به آن اشاره داشته اند:«امروز در عرصهى بینالمللى دیگر اینطور نیست که مسئولان کشور ما مجبور باشند دنبال حرف سیاستمداران و سیاستسازان بینالمللى بدوند؛ نه، ابتکار عمل در دست مسئولان ماست. اعتماد به نفس و ایمان و اتکاء به خدا در مسئولان کشور، یک چنین اثرى دارد و امروز بحمداللَّه اینطور است.»
دیگر آنکه اگر قرار به این بود که داعیه داران عدالت به بهانه اینکه شاید مورد هجمه قرار بگیرند، عدالتخواهی را واگذارند، چیزی از عدالت باقی نمی ماند. مگر نه این بود که حسین(ع) برای برپایی پرچم عدالت و امر به معروف و نهی از منکر بالاترین هجمه ها را برای خود و خاندانش خرید؟ این منطق که باید از سخن گفتن باز ایستاد و در مجامع حضور پیدا نکرد تا مبادا توهینی صورت بگیرد، منطق یزیدی است که خطاب به زینب کبری به طعنه سخن آغاز کرد که دیدید خدا شما را خوار کرد؟ و پاسخش همان پاسخی است که زینب کبری فرمود که مارأیت الا جمیلا. در راه برپایی عدالت و دفاع از حق و حقیقت همه هجمه ها ولو اینکه به کشته شدن ولیّ خدا بیانجامد زیباست و باید به جان خرید تا فریاد عدالتخواهی و نفی سلطه مستکبرانه غرب به دور افتاده ترین نقاط این کره خاکی هم برسد.
نکته دیگر آنکه این دست موضع گیری ها را می بایست در راستای ترجیح دادن دیپلماسی منفعلانه اصلاحات به دیپلماسی دولت نهم تعبیر و تفسیر کرد. گو آنکه کاندیداهای احتمالی اصلاح طلبان همچنان بر همان عهد گذشته اصلاحات باقی مانده اند و از این روست که از همان خط مشی دفاع می کنند.
و دست آخر آنکه حاصل این دو رویکرد منفعلانه در داخل و خارج، یقیناً چیزی جز به انزوا کشیده شدن بانیان آن نخواهد بود. از یک سو مواضع انقلابی ایران در جهان بین مردم و برخی دولتمردان جای خود را باز کرده است. تشویق های مکرر میهمانان ژنو و میهمانان اجلاس دادستان های جهان در تهران خود گواهی بر این مدعاست.
از سوی دیگر در داخل کشور نیز مردم ایران سیاست خارجی دولت نهم را از حوزه های ممتاز عملکردی دولت می دانند و پایداری و ایستادگی در برخی حوزه ها مثل انرژی هسته ای را تحسین می کنند. مردم ایران با جنایتکاران صهیونیست و سردمداران زورگوی ایالات متحده میانه ای ندارند. لذاست که موضع صریح و مطالبه گرانه دولت را مثل هر انسان آزاده دیگری تحسین می کنند. از همین روست که می توان رویکرد منفعلانه داخل نشینان را اشتباهی استراتژیک تعبیر و تفسیر کرد. آنچه طی این روزها رقم خورد دو واکنش منفعلانه به یک دیپلماسی فعال بود. دو واکنشی که نتیجه ای جز انزوا برای بانیان آن نخواهد داشت و این همان خط سیری است که به ارائه ساز و کاری جدید در عرصه بین الملل منجر خواهد شد.
منبع : اقتدارملی
