بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحیم
از خداوند متعال متضرعانه مسئلت میکنیم که یکایک مسئولان و دست‌اندرکاران این حرکت عظیم و این فریضه‌ى افتخارانگیز را موفق بدارد بر اداى حقوق و تکالیفى که این واجب بزرگ بر دوش یکایک مسلمانان - بخصوص مدیران - قرار داده است.
مهم این است که هر شخصى، هر مسئولى، هر فرد حج‌گزارى، خود را در مقابل این حرکت عظیمِ دسته‌جمعى دنیاى اسلام و امت اسلامى مسئول بشناسد. اگر این حرکت عظیمِ یکپارچه‌ى امت اسلامى، سالم، کامل و بى‌عیب تحقق پیدا کند، آثار و برکات آن در هر سالى، همه‌ى دنیاى اسلام را - بلکه به یک معنا، همه‌ى بشریت را - منتفع و متنعم خواهد کرد؛ «لیشهدوا منافع لهم».(1)
آنچه که مسئولان محترم در بعثه و در سازمان حج بیان کردند و گزارش دادند و تمهیداتى را که اندیشیده‌اند، بیان کردند، مطالب بسیار لازم و مفیدى بود - که ما شنیدیم - همه‌ى این سرفصلها به نظر ما مهم است؛ لیکن نکته اینجاست که مدیران و مسئولان در سطوح مختلف باید توجه کنند که آنچه را که تدبیر کرده‌اند، آنچه را که لازم دانسته‌اند، آنچه را که خواسته‌اند انجام بگیرد، واقعاً در عمل انجام بگیرد و تحقق پیدا کند. طراحى و برنامه‌ریزى، نیمى از قضیه است؛ نیمِ مهمتر آن است که توجه بشود این کارهائى که تصمیم گرفته شده است که بشود، در خارج تحقق پیدا کند؛ بعد خروجى آنچه که انجام گرفته است، مورد ملاحظه قرار بگیرد؛ اگر در کیفیت طراحى و برنامه‌ریزى یا در کیفیت اجراء نقصى و عیبى وجود دارد، بدقت و با چشمهاى تیزبین مشاهده و دیده شود و براى برطرف کردن آنها همت گماشته شود. اینها لازم است.
چرا اینقدر تأکید میکنیم؟ چون حج مهم است. حج در قله‌ى اهتمام شارع مقدس است. امروز بخصوص وقتى شما مشاهده میکنید، مى‌بینید کأنه حج از همیشه مهمتر است، لازمتر است و بیشتر مورد احتیاج است. از هر دو نظر، حج مهم است؛ هم براى درون خود ما، درون امت اسلامى، و هم از لحاظ بین‌المللى. امت اسلامى را در طول قرنها، در طول سالهاى متمادى زمینگیر کردند، ذلیل کردند، خفیف کردند، بى‌همت کردند، ناامید کردند و با ابزارهاى جدید خواستند معنویت را، روحانیت را، توجه و تضرع را در او تضعیف کنند. حج همه‌ى این گرفتارى‌ها را ترمیم میکند، به آحاد امت اسلامى عزت میدهد، احساس اقتدار میدهد، امید میبخشد؛ حجِ درست اینجور است. اولین تأثیر حج در درون امت اسلامى است، در دلهاى خود ماست. ما به حج احتیاج داریم؛ براى اینکه روحیه‌هاى خودمان را تقویت کنیم، ترمیم کنیم، احساس کنیم که ما به خدا متوکلیم، به خدا متکى هستیم، ما عظیم هستیم، یک امت بزرگ هستیم. از این طرف تأثیر داخلى مهم است، از آن طرف تأثیر بین‌المللى مهم است؛ دشمن را تضعیف میکند، روحیه‌ى دشمن را در هم میشکند، عظمت اسلام را به رخ دشمن میکشد، وحدت امت اسلامى را در مقابل دشمن آشکار میسازد. ما به این احتیاج داریم.
امروز جبهه‌ى عظیمى در مقابل اسلام گسترده شده است؛ چرا نبینیم؟ چرا بعضى این جبهه‌ى عظیم را نمى‌بینند؟ مثل جنگ احزاب است. فِرق مختلف ضد اسلامى، ضد معنویت، ضد حقیقت، در مقابل اسلام دست به دست هم دادند؛ موشکافى میکنند تا نقطه‌ضعفها را پیدا کنند، از آن نقطه‌ضعفها استفاده کنند؛ نقاط نفوذ را پیدا کنند، از آن نقاط نفوذ به ما ضربه بزنند. حج میتواند جلوى اینها را بگیرد.
یکى از کارها - همینى که در بیانات این آقایان محترم هم بود - مسئله‌ى اختلاف در میان امت اسلامى است. با دقت دارند کار میکنند. اختلافات را برجسته میکنند. گرایشهاى انحرافى را، هم در طرف شیعه، هم در طرف سنى تقویت میکنند. در طرف شیعه، با نام تشیع، گرایش قرمطى‌گرى را - مثل قرامطه - تقویت میکنند و افساد میکنند. در طرف سنى، گرایش ناصبى‌گرى را، با نام تسنن، اما با باطنِ ناصبى‌گرى تقویت میکنند و در مقابل هم قرار میدهند. باید بیدار بود، باید هشیار بود، باید دید، باید فهمید. اینها آن اساس مسائلى است که امروز دنیاى اسلام به آنها احتیاج دارد.
دنیاى اسلام احتیاج دارد به تفاهم، به احساس همدردى، به همکارى. چرا اینقدر بین دولتهاى اسلامى اختلاف مى‌اندازند؟ چرا بر سر یک موضوع عام‌الابتلاء مثل مسئله‌ى فلسطین، دولتهاى اسلامى حاضر نیستند یک طریق واحد و یک نقطه‌ى واحدى را مورد اتفاق قرار بدهند و بر آن تصمیم بگیرند؟ مسئله‌ى فلسطین مگر کم مسئله‌اى است؟ یک عده انسانهاى دور از هر دینى - اینها یهودى هم نیستند؛ یهودیان مؤمن و متدین به دین خودشان، از حزب سیاسى صهیونیسم تبرّى میجویند - علیه ادیان توحیدى، علیه هر معنویتى قیام کردند، اقدام کردند؛ قطعه‌ى زمین اسلامى را، قبله‌ى اول مسلمانان را، مراکز مقدس معنوى اسلامى را غصب کردند؛ مردمِ صاحب این خانه را از خانه‌ى خودشان بیرون کردند و هر روز هم آنها را زیر فشار قرار دادند. الان بیش از شصت سال است که دنیاى اسلام با این بلیه مبتلاست. خوب، یک مدتى خود فلسطینى‌ها غفلت داشتند، ساکت بودند؛ امروز که به پا خاستند، امروز که استنصار میکنند، امروز که دنیاى اسلام را به کمک میطلبند؛ چرا دنیاى اسلام در مقابل اینها ساکت است؟ مگر پیغمبر نفرمود: «من اصبح و لم یهتمّ بأمور المسلمین فلیس بمسلم»؟ این اهتمام به امور مسلمین نیست؟ در یک چنین مسئله‌ى واضحى، این همه دارد به مسلمانها ظلم میشود - در فلسطین، به فلسطینى‌ها اعم از مسلمان و مسیحى دارد ظلم میشود - اما دنیاى اسلام یک موضع واحدى ندارد؛ چرا؟ این اختلاف از کجا آمده است؟ اینهاست مسائل حج.
حج باید مظهر اتحاد باشد، باید مظهر تفاهم باشد، باید مظهر گفتگو باشد، باید مظهر همدلى و همکارى و نزدیک شدن مسلمانان با یکدیگر باشد؛ باید حج را اینجورى پیش برد، باید اینجورى حرکت داد. حالا در حج که مرکز اتحاد و اتفاق است، یک عده‌اى شروع کنند به ایجاد اختلاف - چه در مکه، چه در مدینه - یک عده‌اى شروع کنند علیه شیعه فعالیت کردن؛ براى زیارتشان، براى کارهاشان، براى انجام وظائف و تکالیف و اعتقاداتشان، اینها را زیر فشار قرار دادن، اهانت کردن - که متأسفانه گزارشهایش میرسد - یک عده هم از این طرف به صورت عکس‌العملى کارهاى خلاف دیگرى بکنند. خوب، این درست عکس مصلحت حج است؛ عکس فلسفه‌ى حج است.
حج را باید درست برگزار کرد. امروز نسبت به سى سال قبل، حرکت حج ما از زمین تا آسمان تفاوت کرده است؛ اما کافى نیست و باید از این هم پیشتر برویم، از این هم بهتر حرکت کنیم. رفتار حاجى ایرانى باید نشان‌دهنده‌ى همه‌ى خصوصیاتى باشد که در حج وظیفه‌ى مسلمانهاست و بر دوش مسلمانها تکلیف است. از جهت معنوى: تضرع، توسل، توجه، انس با قرآن، ذکراللَّه، دلها را نزدیک کردن به خدا، خود را معنوى کردن و نورانى کردن و با دستاورد معنوى به خانه برگشتن. از جهت اجتماعى، از جهت سیاسى: همکارى با دنیاى اسلام. امروز یکى از مسائل مهم و فورى دنیاى اسلام، مسئله‌ى برادران ما در پاکستان است. البته مردم ما کمک کردند، دولت کمک کرد - خداوند ان‌شاءاللَّه قبول کند و خیر بدهد - لیکن کافى نیست.
کسانى که حج مشرف میشوند - در درجه‌ى اول زائر ایرانى که همسایه است، نزدیک است، شاهد مشکلات آنهاست - میتوانند خیلى از این هزینه‌هاى زائد و غیر لازم را حذف کنند، به قیمت غمگسارى از یک برادر یا خواهر مسلمان در پاکستان؛ اینها پیش خداى متعال خیلى اجر دارد؛ این یک تمرین است، یک تجربه است؛ بعد هم زوار و حجاج و بقیه‌ى کشورهاى اسلامى؛ این پیام را به آنها هم بدهید، آنها را هم به این معنا تشویق و ترغیب کنید.
مسئله‌ى وحدت را خیلى جدى بگیرید. امروز در کانونهاى فکر و اندیشه و توطئه برنامه‌ریزى دقیق میشود، براى اینکه دنیاى اسلام را به جان هم بیندازند؛ دولتها را یک جور، ملتها را یک جور. هر وقت بین دولتهاى اسلامى یک زمزمه‌اى پیش مى‌آید، یک حرفى پیش مى‌آید که نشانه‌ى نزدیک شدن است، ناگهان مى‌بینیم یک عامل خارجى، یک عامل صهیونیستى، یک عامل آمریکائى وارد قضیه میشود و مانع میشود از نزدیکى. وقتى که دولتهاى اسلامى با هم خوبند، به هم نزدیکند، آنجا را هم مشغول تفتین میشوند. در میان ملتها هم همین طور. ملتها علیه هم انگیزه‌اى ندارند؛ لذا انگیزه‌ى مذهب را، انگیزه‌ى قومیت را، تعصبات ملى‌گرائى را وارد میدان میکنند تا اینها را به جان هم بیندازند. اینها چیزهائى است که اگر ما متوجه به آنها نباشیم، از دشمن ضربه میخوریم. اگر ما مراقب نباشیم، اسلام سیلى میخورد. امروز دشمنى با اسلام در دستگاه استکبار علنى شده است. اگرچه باز هم به زبان انکار میکنند، اما واضح و آشکار است که با اسلام دشمنند، با اسلام مخالفند. این، وظیفه‌ى ما را خیلى سنگین میکند.
امیدواریم خداوند متعال به همه‌ى شما، به همه‌ى حجاج محترم و به همه‌ى حجاج کشورهاى اسلامى توفیق بدهد که ان‌شاءاللَّه هر سالى یک گام بیشتر به سمت یک حج متعالى و کامل بردارید.
والسّلام علیکم و رحمةاللَّه و برکاته
