خداوند در حق رسول مکرمش محمّد بن عبداللّه (ص ) مى گوید: (( (انک لعلى خلق عظیم)) براستى که بر خلق عظیمى هستى ) (سوره قلم آیه 4) بنده ناتوانى چه مىتواند در حق پیامبرى که سراپا فضیلت و رحمت و منبع خیر و نیکى و بزرگوارى است بگوید؟
آنچه مى گویم قطره اى است از دریا.
خوى پیامبر و رفتار آن بزرگوار و کردار آن حضرت سرمشق مسلمین و بلکه نمونه عالى همه انسانها و در حقیقت تجسم اسلام . پیغمبر (ص ) به همه مسلمانان با چشم برادرى و با نهایت مهر و محبت رفتار مى کرد.
آن چنان ساده و بى پیرایه لباس مى پوشید و بر روى زمین مى نشست و در حلقه یاران قرار مى گرفت که اگر ناشناسى وارد مى شد، نمى دانست پیغمبر کدام است . در عین سادگى به نظافت لباس و بدن خیلى اهمیت مى داد وضوى پیامبر همیشه با مسواک کردن دندان ها همراه بود. از استعمال عطر دریغ نمى فرمود. همیشه با پیر و جوان مؤ دب بود. همیشه در سلام کردن پیشدستى مى کرد. تبسم نمکینى همیشه بر لبانش بود ولى از بلند خندیدن پرهیز داشت . به عیادت بیماران و تشییع جنازه مسلمانان زیاد مى رفت .
مهمان نواز بود. یتیمان و درماندگان را مورد لطف خاص قرار مى داد. دست مهر بر سر یتیمان مى کشید. از خوابیدن روى بستر نرم پرهیز داشت و مى فرمود: (من در دنیا همچون سوارى هستم که ساعتى زیر سایه درختى استراحت کند و سپس کوچ کند). با همه مهر و نرمى که با زیردستان داشت در برابر دشمنان و منافقان بسیار شدت عمل نشان داد. در جنگها هرگز هراسى به دل راه نداد و از همه مسلمانان در جنگ به دشمن نزدیکتر بود. از دشمنان سرسخت مانند کفار قریش در فتح مکه عفو فرمود و آنها همه مجذوب اخلاق پیامبر (ص ) شدند و دسته دسته به اسلام روى آوردند. از زر و زیور دنیا دورى مى کرد. اموال عمومى را، هر چه زودتر بین مردم تقسیم مى کرد و با آنکه فرمانروا و پیامبر خدا بود هرگز سهمى بیش از دیگران براى خود بر نمى داشت . براستى آن وجود مقدس مظهر و نمونه و سرمشق براى همگان بود.
از سخنان حضرت محمّد (ص )
اینک چند سخن از کلام و کلمات آن سرور عالم :
1 - بهترین چیزى که به مردم داده شد؛ زبانى است شکرگزار، تنى است صابر و شکیبا و دلى است ذکر کننده و به یاد خدا.
2 - حقا که شما هرگز نمى توانید به مردمان به مال خود برسید و آنها را راضى کنید، پس سعى کنید به اخلاق خوش خود به آنها برسید و از آنها دلجویى نمایید.
3 - بدترین مردم آن کس است که عذرى را نپذیرد و لغزشى را نبخشاید.
4 - نهنده دانش در نااهلش مانند آویزنده گوهر و مروارید است بر گردن خوکان .
5 - بالاترین و بهترین دو چیزى که در یک نفر فراهم مى آید حلم است و علم .
6 - امید مایه رحمت امت من است ، اگر نور امید در دلها نبود هیچ مادرى فرزند خود را شیر نمى داد و هیچ باغبانى نهالى نمى کاشت .
7 - کسى که به بازار مى رود و تحفه اى براى خانواده خود مى خرد همچون کسى است که مى خواهد به نیازمندانى کمک کند و هنگامى که مى خواهد تحفه را تقسیم کند نخست باید به دخترش و سپس آن را به پسرش بدهد.
8 - آیا شما را با خبر نسازم به کارى که اگر انجام دهید شیطان به اندازه فاصله مغرب از مشرق از شما دور مى شود؟ گفتند چرا. فرمود: روزه ، شیطان را روسیاه مى کند و صدقه کمر او را مى شکند و دوستى فقط به خاطر خدا و مداومت بر عمل صالح ، ریشه او را قطع مى کند. استغفار و توبه رگ گردن شیطان را قطع مى سازد، براى هر چیزى زکات است و زکات جسم روزه است .